www.skladnica-gornoslaska.pl                             o stronie                             bibliografia                             kontakt

NAJSTARSZE ŚWIĄTYNIE MUROWANE DO 1500 ROKU

OBIEKTY WYBRANE Z OBSZARU OPRACOWANIA STORNY

BIELSKO - BIAŁA - KOŚCIÓŁ PW. ŚW. STANISŁAWA BISKUPA MĘCZENNIKA (II poł. XIV w - styl gotycki)

Kościół pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Starym Bielsku, najstarszej części Bielska-Białej, jest prawdziwa, perełką architektury i sztuki średniowiecznej. Wzniesiony w II poł. XIV w., prawdopodobnie na miejscu jeszcze starszej, drewnianej świątyni, jest jedynym, prócz zniszczonego grodziska, świadkiem powstawania miasta Bielska. Wokół kościoła rozciąga się średniowieczny, być może I pochodzący nawet z XII w. cmentarz, użytkowany do dziś. Cały teren otoczony jest XV-wiecznym, niedawno odrestaurowanym niewysokim murem...

Źródło:
Informacja kościóła pw. św. Stanisława Biskupa Męczenika
Zdjęcie:
Sylwester Kacprzyk
GALERIA

CIESZYN - ROTUNDA ŚŚ. MIKOŁAJA I WACŁAWA (XI lub XII wiek - styl romański)

Rotunda św. Mikołaja w Cieszynie - Pierwsza chrześcijańska, świątynia w Cieszynie, najstarszy i najcenniejszy zabytek Śląska Cieszyńskiego. Obiekt zbudowany przed panowaniem Piastów Cieszyńskich. Pełnił bardzo ważną rolę kościoła grodowego w czasie panowania cieszyńskich Piastów (do 1653 roku). Powstała w XI wieku, przebudowana w XIV. Wybudowana z miejscowego kamienia wapiennego na rzucie koła z półkolistą apsydą. Średnica nawy mierzy 6,4 m, wysokość do podstawy sklepienia 11,3 m.

Źródło:
Rotunda - informacja turystyczna.
Zdjęcie:
Sylwester Kacprzyk
GALERIA

GLIWICE (SZOBISZOWICE) - KOŚCIÓŁ PW. ŚW. BARTŁOMIEJA (XIII wiek - styl romański)

Historia parafii św. Bartłomieja w Szobiszowicach sięga XIII wieku. Przyjmuje się, że kościół w Szobiszowicach powstał z inicjatywy Zakonu Ubogich Rycerzy Chrystusa i Świątyni Salomona czyli templariuszy przybyłych na Śląsk z Moraw. Dziś jeszcze na jednej z kamiennych ścian kościoła figuruje krzyż maltański jaki templariusze umieszczali na swoich płaszczach (jednak krzyż maltański był motywem niekoniecznie związanym wyłącznie z zakonem). Krzyż ten, będący częścią polichromii starego kościoła jest tak umieszczony, że widzą go zarówno wierni, jak i ksiądz sprawujący Mszę Świętą. Teza o założeniu kościoła przez templariuszy nie jest jednak potwierdzona dokumentami.

W dokumencie z 17 września 1297 r. jest już mowa o parafii, a sam dokument został sporządzony przez pierwszego proboszcza szobiszowickiej parafii - kapelana Wańkę (Wacława). Należy więc przyjąć, że parafia powstała pomiędzy 1276 a 1297 rokiem.

Źródło:
Informacja kościóła pw. św. Bartłomieja
Zdjęcie:
Sylwester Kacprzyk
GALERIA

SIEWIERZ - KOŚCIÓŁ PW. ŚW. JANA CHRZCICIELA (1144r lub 1164r - styl romański)

Kościół p.w. Św. Jana Chrzciciela w Siewierzu - budowla siewierska należy do grupy jednoprzestrzennych kościołów emporowych, datowanych na czas od 2 poł. XI w. do 2 poł. XII w. Wznoszono je głównie w ośrodkach władzy kasztelańskiej, a ich fundatorem był władca, dla którego przeznaczona była empora, którą zajmował podczas nabożeństw jest to świątynia romańska, niewielka i bardzo prosta w swym układzie, wzniesiona z ciosów piaskowca na planie prostokąta z absydą od wschodu. Wewnątrz po zachodniej stronie nawy pierwotnie znajdowała się empora, po której, zachowały się wyraźne ślady w postaci przyściennych filarków i jednego wspornika. Kościół od momentu swojego powstania, do 2 poł. XIII w pełnił rolę świątyni grodowej i jedynego centrum parafii siewierskiej. W 1233 r., odbył się w nim synod biskupów, w którym uczestniczyli min. opaci klasztorów benedyktyńskich w Tyńcu, Łysej Górze i Mogilnie, biskup wrocławski Tomasz i archidiakon opolski Reginald.

Źródło:
Informacja obiektu
Zdjęcie:
Sylwester Kacprzyk
GALERIA

TARNOWSKIE GÓRY (STARE TARNOWICE) - KOŚCIÓŁ PW. ŚW. MARCINA (koniec XIV wieku - styl gotycki/barok)

Jego budowę rozpoczęto pod koniec XIV wieku . Wieżę kościelną wzniesiono w 1400 roku, o czym świadczy zachowana inskrypcja. Oprócz wieży , świątynia składała się pierwotnie z prostokątnej nawy, prezbiterium zamkniętego prostą ścianą oraz zakrystii i kruchty po stronie północnej. Kościół nawiązywał do wzorców gotyckich, a jego fundatorem był prawdopodobnie ówczesny właściciel wsi Sambor de Tarnowicz.

W 1415 roku świątynia została podniesiona do godności kościoła parafialnego. Kształt kościoła, który przetrwał do dzisiaj jest efektem barokowej przebudowy, której dokonano w 1707 roku. Jej inicjatorami byli miejscowi dziedzice : rodzeństwo - Wacław Anna Felicjana Ohm - Januszewscy , oraz jej małżonek Kasper Hunter de Grandon. Przebudowa obejmowała poszerzenie prezbiterium i zakrystii, wzniesienie ceglanych sklepień oraz dostawienie kaplicy bocznej (północnej) z kryptą. W pierwszej połowie XVIII wieku do starotarnowickiego kościoła dobudowano także kaplicę św. Jana Nepomucena (południową) i wyremontowano wieżę . Z czasów przebudowy pochodzi ołtarz główny. Znajdujący się w nim pierwotnie obraz Matki Boskiej Piekarskiej to jedna z pierwszych kopii tego słynącego łaskami wizerunku.



Źródło:
Tablica informacyjna
Zdjęcie:
Sylwester Kacprzyk
GALERIA

WOJKOWICE KOŚCIELNE - KOŚCIÓŁ PW. ŚW. ŚW. MARCINA I DOROTY (1200-1229r - styl romański/neoromański)

Kościół św. Marcina w Wojkowicach Kościelnych posiada dość starą genezę, sięgającą początków XIII w. (świadczy o tym zresztą sama nazwa wsi). Pierwotnie wzniesiony został w stylu romańskim, w latach 1200-1229. Tutejszą parafię erygował biskup krakowski, Iwo Odrowąż. Z czasów tych zachowało się prezbiterium świątyni, zbudowane z ciosów kamiennych, a także dawna zakrystia oraz niewielkie fragmenty nawy. Kolejne wieki przyniosły rozbudowę kościoła. Miało to miejsce w XV stuleciu, a także w latach 1618, 1700 oraz 1750.

Źródło:
Informacja slaskie.travel
Zdjęcie:
Sylwester Kacprzyk
GALERIA